بحث بر سر همت و اراده پولادین فاطمه فهیمه محبی، مدیر توانای دایرة المعارف تشیع است، اما در آغاز شرحی هرچند مجمل در معرفی دایرة المعارف تشیع لازم است. این اثر با حمایت مالی بنیاد اسلامی طاهر که مؤسسه‌ای وابسته به موقوفات مرحوم سید ابوالفضل تولیت، متولی آستانه حرم حضرت معصومه(س) بود، در 1360 خورشیدی شروع به کار کرد. نخستین رئیس آن دکتر مهدی محقق بود و ویراستاران آن دکتر سید احمد صدر حاج سید جوادی، استاد بهاءالدین خرمشاهی و کامران فانی بودند. پس از آنکه دکتر محقق به خواست آیت الله سید علی خامنه‌ای، برای راه‌اندازی دانشنامه جهان اسلام به آن بنیاد رفت، دکتر صدر حاج سید جوادی عهده‌دار سمت او شد و تاکنون این مرد فرهیخته و مؤمن با کهولت سن همچنان به عشق علی(ع) به مدیریت مشغول است. تاکنون از این دایرة المعارف13 جلد(از مدخل آب تا قبله) منتشر شده است.

فاطمه فهیمه محبی در 1309 خورشیدی در تهران به دنیا آمد. پدرش از علمای خوش سیرت و مردم‌دار بود. در 1346 خورشیدی همسر خانم محبی که خلبان هوانیروز بود، بر اثر سانحه‌ای گویا عامدانه به شهادت رسید. پس از شهادت همسرش او با سه فرزند (دو پسر و یک دختر) تنها ماند. پسر خردسالش سعید، که آن زمان 6 ساله بود و ذکاوت فراوان داشت، مادر را مجبور به ترک ایران کرد. در سال 1352 خورشیدی خانم محبی با سعید و پسر بزرگش به لندن رفت و در آن سامان هفت سال زیست. در لندن خانه خانم محبی محل تجمع جوانان پرشور انقلابی شد که اینک برخی از آن جوانان دارای اسم و رسم سیاسی اند.

در سال 1358 خورشیدی با اخطار دولت انگلیس که تمایلی به آن جلسات نداشت، به ایران بازگشت. سعید که دریافته بود عراق قصد حمله به ایران را دارد، تحصیل را نیمه تمام رها کرد و در مرداد ماه 1359 خورشیدی به ایران رفت و به مادر پیوست. در اوان جنگ تحمیلی به جبهه رفت و... سرانجام در سال 1361 خورشیدی به درجه رفیع شهادت رسید و چه سعیدهایی جان فدا کردند که ایران، ایران بماند. خانم محبی پس از شهادت پسرش به یاری رزمندگان شتافت و بارها به جبهه رفت و در حد توان خود به ایران و رزمندگان سلحشور کمک کرد.

در بازگشت از جبهه دچار سانحه شد و چندین سال بستری بود. او با فروش یک طبقه از منزل مسکونی‌اش بنیاد خیریه "شط" را به یاد شهید سعید محبی به راه انداخت تا دانشجویان درمانده را یاری رساند، اما در همان زمان از دکتر سجادی شنید که دایرة المعارف تشیع در شرف بسته شدن است و او با سرمایه خود جلد سوم آن را منتشر کرد. از این اثر تا 1370 خورشیدی دو جلد به طبع رسیده بود. چاپ جلد سوم دو سال به درازا کشید و از آن پس این «بزرگا زن» بردبار، کار نشر این اثر را پی گرفت و به گفته خود شادروان خانم محبی در 60 سالگی که سن بازنشستگی است، او تازه شروع به کار کرده بود.

خانم محبی برای ماندگاری این اثر همه خانه‌اش را فروخت و به خانه دخترش یا احیاناً خانه خاله‌اش رفت. تاکنون هیچ نهادی به طور جدی از این مؤسسه حمایت نکرده است، جز اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چند دوره از این اثر را بخرد و پس از یک سال با تخفیف بهای آن بپردازد. ما همگی نیاز به این اثر گرانبها داریم. ای کاش همه نهادها، مؤسسات فرهنگی، کتابخانه‌های عمومی و سازمان‌های گوناگون هزینه ناچیزی را صرف خرید این دایرة المعارف بکنند. خانم محبی زینب‌وار صراحت لهجه داشت به همگان نامه می‌نوشت که این کتاب به نتیجه برسد. ای کاش دست‌کم بنیاد شهید، سپاه پاسداران و بسیج و مراکز فرهنگی وابسته به آنها، به خانم محبی التفات می‌کردند، چرا که نفس انقلاب و جنگ با شهادت تنیده است و دایرة المعارف تشیع نیز حکایت شهید و شهادت است.

خانم محبی زنی تنها، اما دریا دل ،ذکر خیرش همه جا مشحون و از همه مهمتر او مادر شهید بود. او جگر گوشه‌اش را به ایران و انقلاب تقدیم کرده. تنها دلخوشی او این بود این اثر گرانقدر به سرانجام برسد و به قول خود او به یاد 16 مظلوم در 16 جلد به نتیجه برسد. خانم محبی، زینب کبری(س) و ابوالفضل عباس(ع) را نیز در کنار 14 معصوم برشمرده بود. شأن مادر شهید والاست. ای کاش همه مسئولان همت کنند که این اثر به نتیجه برسد. خانم محبی قابل ستایش است، هم همسر شهید است و هم مادر شهید و هم دوستدار تشیع ایرانی. کافی است سری به دفتر دایرة المعارف تشیع می‌زدی و می دیدی این بانوی بزرگوار چقدر دلواپس ادامه انتشار این اثر بود و چقدر از آقایان دکتر صدر حاج سید جوادی و بهاء الدین خرمشاهی و کامران فانی سپاسگزاری می کرد. سرانجام این زن دردکشیده در4 بهمن 1388 از دار دنیا رهید و ما او را آنگونه که باید در نیافتیم: «آی آدم‌ها که بر ساحل...».

بابک رشنوزاده (از مؤلفان دایره‌المعارف تشیع)