این‌ها فقط بخشی از خون‌دل‌های استاد مطهری در خصوص عزاداری سیدالشهداء در کشور است که در کتاب حماسه‌ حسینی جلدهای 1 و 3 به آن اشاره کرده است. قسمت غم انگیز ماجرا این جاست که بعضی از این تحریفات هنوز هم رایج بوده و در گوشه و کنار مجالس حضرت در سراسر کشور دیده و شنیده می‌شود...مرور این خرافه‌زدایی‌های دلسوزانه آیت الله شهید مطهری علاوه بر تذکر به پیرغلامان و هیئت‌داران، کتاب پرمغزی است برای مردم به عنوان میهمانان همیشگی خیمه‌های عزاداری سیدالشهداء.

داستان تشنگی

شهید مطهری می گوید: این جور نیست که [امام حسین و یارانشان] سه شبانه روز آبنخورده باشند، نه! سه شبانه روز بود که ممنوع بودند. ولی در این خلال توانستند یکی دوبار از جمله در شب عاشورا آب تهیه کنند. [اصلا] لقب سقا ، آب آور،قبلا [یعنی قبل از عاشورا] به حضرت ابوالفضل داده شده بود؛ چون یک نوبت یا دو نوبت دیگر در شب های پیش، حضرت ابوالفضل توانسته بود برود صف دشمن را بشکافد و برای اطفال اباعبدالله آب بیاورد. حتی غسل کردند، بدن های خودشان را شست وشو دادند.

دومین شبهه داستان اربعین است که شهید مطهری اینگونه پاسخ می دهد: اربعین که می رسد، همه، این روضه را می خوانند و مردم هم خیال می کنند این طور است که اسرا از شام به کربلا آمدند و در آن جا با جابر ملاقات کردند و امام زین العابدین هم با جابر ملاقات کرد. در صورتی که به جز در کتاب لهوف، که آن هم نویسنده اش یعنی سیدبن طاووس در کتاب های دیگرش آن را تکذیب کرده و لااقل تأیید نکرده است، در هیچ کتاب دیگری چنین چیزی نیست و هیچ دلیل عقلی هم این را تأیید نمی کند. ولی مگر می شود این قضایایی را که هر سال گفته می شود از مردم گرفت؟!

جابر اولین زائر امام حسین علیه السلام بوده است و اربعین هم جز موضوع زیارت قبر امام حسین علیه السلام [توسط جابر و نه اهل بیت] هیچ چیز دیگری ندارد. موضوع تجدید عزای اهل بیت نیست، موضوع آمدن اهل بیت به کربلا نیست ، اصلا راه شام از کربلا نیست، راه شام به مدینه، از همان شام جدا می شود (ج۱)... عبور شهدا از کربلا و ملاقات امام سجاد با جابر افسانه است. (ج۳)

داستان دست علمدار

استاد شهید مطهری در خصوص داستانهای پیرامون حضرت عباس در سلسله مباحث حماسه حسینی می گوید: کسی که این روضه را می خواند اتفاقا تریاکی هم بود. این روضه را خواند و به قدری مردم را گریاند که حد نداشت. داستان پیرزنی را نقل می کرد که در زمان متوکل می خواست به زیارت امام حسین برود و آن وقت جلوگیری می کردند و دست ها را می بریدند تا این که قضیه را به آن جا رساند که این زن را بردند و در دریا انداختند. در همان حال این زن فریاد کرد یا اباالفضل العباس! وقتی داشت غرق می شد سواری آمد و گفت رکاب اسب مرا بگیر. رکابش را گرفت، گفت چرا دستت را دراز نمی کنی؟ گفت من دست در بدن ندارم، که مردم خیلی گریه کردند.

مرحوم حاج شیخ محمدحسن، تاریخچه این قضیه را این طور نقل کرد که یک روز در حدود بازار، حدود مدرسه صدر (جریان، قبل از ایشان اتفاق افتاده و ایشان از اشخاص معتبری نقل کردند) مجلس روضه ای بود که از بزرگ ترین مجالس اصفهان بود و حتی مرحوم حاج ملااسماعیل خواجویی که از علمای بزرگ اصفهان بود در آن جا شرکت داشت. واعظ معروفی می گفت که من آخرین منبری بودم. منبری های دیگر می آمدند و هنر خودشان را برای گریاندن مردم اعمال می کردند. هر کس می آمد روی دست دیگری می زد و بعد از منبر خود می نشست تا هنر روضه خوان بعد از خود را ببیند. تا ظهر طول کشید.

دیدم هر کس هر هنری داشت به کار برد، اشک مردم را گرفت. فکر کردم من چه کنم؟ همان جا این قضیه را جعل کردم. رفتم قصه را گفتم و از همه بالاتر زدم. عصر همان روز رفتم در مجلس دیگری که در چارسوق بود، دیدم آن که قبل از من منبر رفته همین داستان را می گوید. کم کم در کتاب ها نوشتند و چاپ هم کردند! با این داستان، طوری حرف زده ایم که امام را در سطح بی ادب ترین افراد مردم پایین آورده ایم.

من یکدفعه تشنه‌ام!

شهید مطهری به یکی دیگر از خرافات عزاداری ها اشاره می کند و می آورد: این قضیه را من مکرر شنیده ام و لابد شما هم شنیده اید که می گویند روزی امیرالمؤمنین علی علیه السلام بالای منبر بود و خطبه می خواند. امام حسین علیه السلام فرمود من تشنه ام و آب می خواهم. حضرت فرمود کسی برای فرزندم آب بیاورد. اول کسی که از جا بلند شد، کودکی بود که همان حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام باشد. ایشان رفتند و از مادرشان یک کاسه آب گرفتند و آمدند. وقتی که وارد شدند در حالی وارد شدند که آب را روی سرشان گرفته بودند و قسمتی از آن هم می ریخت که با یک طول و تفصیلی قضیه نقل می شود. بعد امیرالمؤمنین علی علیه السلام چشمشان که به این منظره افتاد اشکشان جاری شد. به آقا عرض کردند چرا گریه می کنید؟ فرمود قضایای این ها یادم افتاد که دیگر معلوم است گریز به کجا منتهی می شود. شما که می گویید علی در بالای منبر خطبه می خواند، باید بدانید که علی فقط در زمان خلافتش منبر می رفت و خطبه می خواند. پس در کوفه بوده است و در آن وقت امام حسین مردی بوده که تقریبا سی وسه سال داشته است. بعد می گوید اصلا آیا این حرف معقول است که یک مرد سی وسه ساله در حالی که پدرش دارد مردم را موعظه می کند و خطابه می خواند ناگهان وسط خطابه بگوید آقا من تشنه ام آب می خواهم؟

اگر یک آدم معمولی این کار را بکند می گویند چه آدم بی ادب و بی تربیتی است، و از طرفی حضرت ابوالفضل هم در آن وقت کودک نبوده، یک نوجوان اقلا پانزده ساله بوده است. می بینید که چگونه قضیه ای را جعل کردند. آیا این قضیه در شأن امام حسین است؟! و غیر از دروغ بودنش، اصلا چه ارزشی دارد؟ این شأن امام حسین را بالا می برد یا پایین می آورد؟ مسلم است که پایین می آورد، چون یک دروغ به امام نسبت داده ایم و آبروی امام را برده ایم، طوری حرف زده ایم که امام را در سطح بی ادب ترین افراد مردم پایین آورده ایم. در حالی که پدری مثل علی مشغول حرف زدن است، تشنه اش می شود، طاقت نمی آورد که جلسه تمام شود و بعد آب بخورد، همان جا حرف آقا را می برد و می گوید من تشنه ام، برای من آب بیاورید!

داماد در کربلا

داستان عروسی قاسم ابن الحسن نیز از مواردی است که استاد مطهری به آن اشاره می کند و می می گوید: در گرما گرم روز عاشورا مجال نماز خواندن هم نبود و امام نماز خوف خواند و با عجله هم خواند. حتی دو نفر از اصحاب آمدند و خودشان را سپر قرار دادند که امام بتواند این دو رکعت نماز خوف را بخواند، و تا امام این دو رکعت نماز را خواندند، این دو نفر در اثر تیرهای پیاپی که می آمد از پا در آمدند. مجالی برای نماز خواندن به این ها نمی دادند. ولی گفته اند در همان وقت امام فرمود حجله عروسی را بیندازید، من می خواهم عروسی قاسم با یکی از دخترهایم را در این جا [ببینم]. لااقل شبیه آن را هم که شده ببینم. من آرزو دارم. آرزو را که نمی شود به گور برد! شما را به خدا ببینید حرف هایی را که گاهی وقت ها از آدم هایی در سطح خیلی پایین می شنویم که مثلا می گویند من آرزو دارم عروسی پسرم را ببینم، آرزو دارم عروسی دخترم را ببینم، به فردی چون حسین بن علی نسبت می دهند.

آن هم در گرما گرم زد و خورد که مجال نماز خواندن نیست! یکی از چیزهایی که از تعزیه خوانی های قدیم ما هرگز جدا نمی شد عروسی قاسم نو کدخدا، یعنی نو داماد بود، در صورتی که این در هیچ کتابی از کتاب های تاریخی معتبر وجود ندارد. اصل قضیه صددرصد دروغ است.

لیلایی که وجود ندارد

نمونه دیگر قصه لیلا مادر حضرت علی اکبر است. البته ایشان مادری به نام لیلا داشته اند، ولی حتی یک مورخ نگفته که لیلا در کربلا بوده است. اما ببینید که چقدر ما روضه لیلا و علی اکبر داریم. حتی من در قم، در مجلسی که به نام آیت الله بروجردی تشکیل شده بود و البته خود ایشان در مجلس نبودند، همین روضه را شنیدم که علی اکبر به میدان رفت، حضرت به لیلا فرمود که از جدم شنیدم که دعای مادر در حق فرزند مستجاب است، برو در فلان خیمه خلوت موهایت را پریشان کن، در حق فرزندت دعا کن شاید خداوند این فرزند را سالم به ما برگرداند!

اولا لیلایی در کربلا نبوده که چنین کند. ثانیا اصلا این منطق، منطق حسین نیست . منطق حسین در روز عاشورا، منطق جانبازی است. تمام مورخین نوشته اند که هر کس اجازه می خواست، حضرت به هر نحوی که می شد عذری برایش ذکر کند، ذکر می کرد، به جز برای علی اکبر؛ فاستاذن فی القتال اباه فاذن له. یعنی تا اجازه خواست، گفت برو. حال چه شعرها که سروده نشده! از جمله این شعر که می گوید: خیز ای بابا از این صحرا رویم// نک به سوی خیمه لیلا رویم

وقتی آمار جواب نمی‌دهد

داستان هلاک کردن دشمن نیز یکی از داستان هایی است که دستخوش تحریف شده است بدین صورت که ملا آقای دربندی در اسرار الشهاده نوشته است که لشکر عمر سعد در کربلا یک میلیون و ششصد هزار نفر بود. باید سؤال کرد این ها از کجا پیدا شدند؟ این ها همه در کوفه بودند؟ ... مگر کوفه چقدر بزرگ بود؟ کوفه یک شهر تازه ساز بود که هنوز سی و پنج سال بیشتر از عمر آن نگذشته بود، چون کوفه را در زمان عمربن خطاب ساختند. (این شهر را عمر دستور داد بسازند، برای این که لشکریان اسلام در نزدیکی ایران مرکزی داشته باشند.) در آن وقت معلوم نیست همة جمعیت کوفه آیا به صدهزار نفر می رسیده است یا نه؟

... و نیز در آن کتاب نوشته که امام حسین در روز عاشورا سیصدهزار نفر را با دست خودش کشت! با بمبی که در هیروشیما انداختند تازه شصت هزار نفر کشته شدند، و من حساب کردم که اگر فرض کنیم که شمشیر مرتب بیاید پایین و در هر ثانیه یک نفر کشته شود، کشتن سیصدهزار نفر، هشتادوسه ساعت و بیست دقیقه وقت می خواهد.

بعد که دیدند این تعداد کشته با طول روز جور در نمی آید، گفتند روز عاشورا هم هفتاد ساعت بوده است!

نذر ریحان

چند سال پیش چیزی شنیدم که به عمرم نشنیده بودم. گفت بعد از این که حضرت لیلا رفت در آن خیمه و موهایش را پریشان کرد، نذر کرد که اگر خدا علی اکبر را سالم به او برگرداند و در کربلا کشته نشود از کربلا تا مدینه را ریحان بکارد. یعنی نذر کرد که سیصدفرسخ راه را ریحان بکارد! این را گفت و یک مرتبه زد زیر آواز: نذر علی لئن عادوا و ان رجعوا لازرعن طریق التفت ریحانا؛ یعنی من نذر کردم که اگر این ها برگردند راه تفت را ریحان بکارم. این شعر عربی بیشتر برای من اسباب تعجب شد. [فکر کردم] که این شعر از کجا پیدا شده؟

بعد به دنبال آن رفتم و گشتم، دیدم این تفتی که در این شعر آمده کربلا نیست، بلکه این تفت سرزمین مربوط به داستان لیلی و مجنون معروف است که لیلی در آن سرزمین سکونت می کرده و این شعر مال مجنون عامری است برای لیلی، و این آدم این شعر را برای لیلا مادر علی اکبر و کربلا می خوانده. تصور کنید اگر یک مسیحی یا یک یهودی یا یک آدم لامذهب آن جا باشد و این قضایا را بشنود، آیا نخواهد گفت که تاریخ این ها چه مزخرفاتی دارد؟ می گویند العیاذ بالله زن های این ها چقدر بی شعور بوده اند که نذر می کردند از کربلا تا مدینه را ریحان بکارند. این حرف ها یعنی چه؟!

منبع : خبر آن لاین

در جریان نهضت سالار شهیدان؛ محور اصلی تبیین اسلام، تَعلیل اسلام، حمایت های همه جانبه و علمی از حدود اسلام و اجرای قوانین اسلامی بعد از تأسیس حکومت دینی است. اَمویان با همة این مراحل درگیر بودند؛ نه می گذاشتند اسلام تبیین بشود، برای مردم بیان بشود که اسلام چیست؛ نه اجازة تَعلیل و استدلال می دادند که اسلام شناسان واقعی معارف دین را مُعلّل کنند، و نه به کسی فرصت حمایت و دفاع می دادند، و نه اجازه اجراء.

بیان نورانی علی بن أبیطالب (ع) در عهد نامه مالک نشان می دهد که بیگانگان اوّل دین را مصادره کردند. یعنی قرآن را در اختیار خود قرار دادند، احادیث نبوی را در اختیار خود قرار دادند. کاری که کلیسا نسبت به انجیل کرده بود، اینها درباره قرآن کردند. قرآن نیازمند به مفسّر است، به مبیّن است، به حامی است و مجری است؛‌ اینها قرآن را مصادره کردند.

احادیث چون شفاف و روشن است، رسول گرامی (ص) به خوبی احکام را روشن کرد، بیان کرد. اینها قدرت مصادره کردن احادیث را نداشتند، لذا جلوی نقل احادیث را گرفتند. سالیان متمادی نقل حدیث قَدغن بود؛ تقریباً یک قرن و نیم گذشت تا با تلاش و کوشش ائمه (ع) نشر حدیث، نقل حدیث، تدوین حدیث مجاز شد. در آن نامه حضرت امیر به مالک نه تنها بخشنامة اداری مصر تدوین شده است، نه تنها رعایت حقوق مردم تبیین شده است؛ بلکه‌ آنچه بر سر اسلام آمد،‌ آنها را هم حضرت در آن نامه یادداشت کردند. به مالک فرمودند: مالک! إنَّ هذَا الدّینْ کانَ اَسیراً فِی اَیدِی الأشرارْ یُعمَلُ فِیهِ بِالهَوی وَ یُطلَبُ بِهِ الدُّنیا (1). حضرت فرمود: مالک ! این دین به مصادره بیگانگان در آمده، و این دین را به اسارت برده اند. هر چه می خواستند به نام دین با مردم در میان می گذاشتند، هر چه می خواستند به نام دین علیه دین تلاش و کوشش کردند. إنَّ هذَا الدّینْ کانَ اَسیراً فِی اَیدِی الأشرارْ یُعمَلُ فِیهِ بِالهَوی وَ یُطلَبُ بِهِ الدُّنیا.

در جریان حکومت، وقتی که سالار شهیدان، حسین بن علی (ع) در دعای عرفه دارد دعا می کند، نعمت های خدا را می شمارد؛ بهترین نعمت و ارزشمند ترین نعمتی را که ذکر می کند، این است؛ عرض می کند: خدایا! آن توفیق را به من دادی که مرا قبلاً به دنیا نیآوردی، من در عصر جاهلیّت به دنیا نیامدم. اینقدر صبر کردی که نظام سلطه و جاهلی رخت بر بست. نظام عدل اسلامی ظهور کرد، پیامبری آمد، دینی آورد، حکومتی تأسیس کرد؛ و من در زمان اسلام و حکومت اسلامی و در شعاع نبوّت و در قلمرو رسالت به دنیا‌ آمدم؛ من شاکرم که قبلاً به دنیا نیامدم.

همین دعا را الآن نوجوان های ما هم دارند، و باید هم داشته باشند. که خدا را شاکر باشند که در عصر طاغوت به دنیا نیامدند؛ در عصری به دنیا آمدند که اگر خواستند معارف الهی را، احکام الهی را بفهمند، تمام راههای هدایت باز است. قبلاً تمام راههای هدایت بسته بود و راههای دوزخ و ضلالت و گمراهی باز بود. بسیاری از مردم اگر هم اشتباه می کردند، در اثر ضرورت محیط و تیرگی و تاریکی حکومت آن عصر بود. آنهائی که در حکومت اسلامی به دنیا آمدند، اگر بخواهند به راه حق بروند؛ همه امکانات برای آنها باز است. هم رسانه های گروهی، هم کتاب های دینی، هم نشریات دینی، هم بحث های دینی برای اینها مقدور است.

شما می بینید الآن صدها نوجوان به حفظ قرآن رو آوردند، صدها نوجوان به حفظ مسائل شرعی شان رو آوردند؛ با اعتدال فکری زندگی می کنند، برای استقلال کشورشان می اندیشند، نمونه اش همین ( دفاع مقدّس ) است. وجود مبارک حسین بن علی عرض می کند‌: خدایا ! من شاکرم که در عصر حکومت اسلامی به دنیا آمدم، و قبلاً به دنیا نیامده بودم. و بهترین و مهم ترین تلاش حسین بن علی هم حفظ و پاسداشت همین حکومت اسلامی است. اگر حکومت، حکومت دینی باشد؛ یعنی راههای بهشت به روی مردم باز باشد، اینها می توانند در فرصت های مناسب بین خود و معارف الهی فاصله را کم بکنند. اجباری بر گناه و مانند آن نیست؛ کسی را به طرف گناه تشویق نمی کنند، جلوی هدایت کسی را هم نمی گیرند !

همین دعا را وجود مبارک امام سجاد در دعای عرفة صحیفة سجادیه (2)هم دارد؛ که به خدای سبحان عرض می کند: پروردگارا! یکی از بهترین برنامه های شما فرستادن پیشوایان دینی است که جامعه را از ضلالت برهاند. به هر تقدیر؛ حسین بن علی (ع) حکومت اسلامی را، تشکیل حکومت اسلامی را، داشتن نظام اسلامی را از بهترین نعمت های دینی می داند که اگر کسی بخواهد دینش را حفظ بکند، در فضای حکومت اسلامی آزادانه مقدور اوست.

دید بیگانگان، اَمویان در همة این امور علیه دین قیام کردند و باز این دین را به مصادره گرفتند. همان بیانی که علی بن أبیطالب (ع) درباره آنچه بعد از سقیفه رخ داده است،  بیان کرد؛ همان بیان را وجود مبارک سالار شهیدان بعد از جریان علی بن أبیطالب و خانه نشین شدن امام مجتبی (ع) مشاهده کرده است. یعنی بعد از جریان سقیفه، امیر المؤمنین مشاهده کرده است که این دین مصادره شد و به اسارت رفت؛ و بعد از خانه نشینی امام مجتبی، حسین بن علی (ع) هم مشاهده کرد که این دین مصادره شد و به غارت رفت، و اسیر اَمویان شد.

اینکه امام راحل (ره) فرمود: ما اسلام ناب داریم و اسلام آمریکائی، اسلام آمریکائی همان اسلام اسیر شده است! سالار شهیدان (ع) دید بعد از جریان حضرت امیر و امام مجتبی (سلام الله علیهما) و روی کار آمدن یزید، این اسلام مصادره شد. مردم یک نمازی می خواندند‌، نماز اسیر؛ نمازی که لا تَنهَی عَنِ الفَحشاءِ وَ المُنکَر! کسی که حق حرف ندارد، اسیر است؛ کسی که قدرت بیان دارد و می تواند کاری انجام بدهد، آزاد است. نماز آن است که تَنهَی عَنِ الفَحشاءِ وَ المُنکَر(3) باشد امّا نمازی که کاری از او ساخته نباشد؛‌ یک نماز اسیر است،‌ نه نماز امیر... در جامعه ای که اگر شما به دیگری تذکّر بدهید خیرخواهانه، امر به معروف بکنید، نهی از منکر می کنید؛ به شما می گویند‌: به شما چه ! این معنایش آن است که نماز در جامعه هست؛ امّا یک نماز اسیر است، نه نماز امیر... لا تَنهَی عَنِ الفَحشاءِ وَ المُنکَر. نماز در جامعه خوانده می شود، امّا سهمی در بازداشت از منکرات ندارد ! سائر مناسک هم به شرح ایضاً.

سالار شهیدان صریحاً اعلام کرد، فرمود: اَ لا تَرُونَ اَنَّ الحَقَّ لا یُعمَلُ بِه وَ اَنَّ الباطِلَ لا یُتَناهَی عَنه (4)؛ فرمود: نمی بینید که حق عمل نمی شود! حق عمل نمی شود یعنی چه؟ یعنی حق را مصادره کردند، حق را به بند کشیدند، حق اسیر شده است. حق وجود دارد، امّا اسیر است. از حق اسیر، کاری ساخته نیست ! باطل که اسیر بود، الآن امیر شده است.

...این وحی الهی را که علی بن أبیطالب و حسین بن علی (ع) داشتند؛ آن یکی در جمل و صفّین و نهروان تجلّی داد، و این یکی در کربلا متجلّی ساخت.

امّا ظهور و تجلّی «عقل» در نهضت کربلا؛‌ چون کربلا را تنها حسین بن علی (ع) اداره نکرده بود. شهدای فراوانی به رهبری امام حسین (ع) ظهور و حضور داشتند. آنها اهل وحی نبودند، ولی آنها اهل عقل بودند. وجود مبارک أبی عبدالله عقل اینها را شکوفا کرد، عقل اینها را از قوه به فعلیّت آورد، اینها را عاقل کرد؛ بعد به همراهشان به کربلا برد.

..............

(1) نهج البلاغه / نامة 53 

(2) صحیفه سجادیه / دعای 47 

(3) عنکبوت / 45

(4) تحف العقول / صفحه 245

* آمل. محرم 1425 هجری

منبع : خبر آن لاین